Voorwoord
Maatschappelijke veerkracht is een opkomend paradigma. Het refereert aan de reacties en strategieën op het niveau van individuen, groepen, organisaties en maatschappijen die te maken hebben met complexe sociale problematiek. Tegelijkertijd dragen deze reacties bij aan innovatieve oplossingen welke er voor zorgen dat de maatschappij veerkrachtiger wordt ten opzichte van de huidige en toekomstige uitdagingen. Het begrip maatschappelijke veerkracht is relatief ongedefinieerd. Deze ambiguïteit wordt vaak als problematisch gezien, bijvoorbeeld als te open om in een academische setting te gebruiken. Veerkracht wordt dan snel afgeserveerd als een containerbegrip of modeterm. Wij menen daarentegen dat maatschappelijke veerkracht een belangrijk sociaal concept is, juist omdat het zo open is.
De complexiteit van de maatschappij, de gelaagde problemen die de uitdagingen belichamen die opgelost dienen te worden, vereisen juist een open concept. Deze complexiteit vraagt ook om open en geëngageerde onderzoeksmethoden, waar veel stakeholders bij betrokken zijn. De geëngageerde wetenschapsmethoden zoals deze door het Institute for Societal Resilience worden gebruikt, vormen een aanbod voor deze behoefte. Samenwerken met maatschappelijke partners stelt ons in staat om kennis te genereren die gebaseerd is op de praktijk, maar die ons ook in staat stelt om een alles omvattende en kritische onderzoeksbenadering neer te zetten. Daarom zijn wij van mening dat de huidige openheid van het begrip maatschappelijke veerkracht niet per se een theoretisch ongewilde ‘witte vlek’ is. Het stelt ons juist in staat om meerdere perspectieven te hebben, gebaseerd op de complexe alledaagse realiteit.
Joris Rijbroek – Directeur, Institute for Societal Resilience
Introductie
Het institute for Societal Resilience (ISR) is in 2015 opgericht en is onderdeel van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Vrije Universiteit. Het ISR probeert te identificeren wat burgers, instituties en bestuurssystemen veerkrachtig maakt als het gaat om de aanpak van complexe maatschappelijke problemen, zoals een toenemende sociale ongelijkheid, spanningen tussen etnische en religieuze groepen, nieuwe vormen van (cyber)criminaliteit en de uitdagingen voor het zorgstelsel. Het ISR gaat uit van het feit dat de uitdagingen waarvoor maatschappijen staan, bijzonder complex zijn en daarom vanuit diverse invalshoeken, kennis en inzichten vanuit zowel de wetenschap als de dagelijkse praktijk, aangevlogen moeten worden. Zo’n verbinding is nodig omdat het ons in staat stelt om de realiteit van de dagelijkse praktijk beter te doorgronden en daarnaast de co-creatie van methoden, interventies en beleid mogelijk maakt.
Juist daarom is het ISR geborgd in een geëngageerde onderzoeksmethode. Wij proberen maatschappelijke veerkracht te doorgronden vanuit het perspectief van ‘doen’ – voorbij een zuiver theoretische analyse, naar een co-creatie van kennis samen met maatschappelijke partners (uit de praktijk). Het ISR produceert haar onderzoeksoutput middels zogenaamde ‘Expertiselabs’. Binnen deze labs werken onderzoekers en professionals gezamenlijk aan projecten met een maatschappelijke impact. Dit model laat partners uit de praktijk profiteren van de resultaten van het wetenschappelijke onderzoek, terwijl academici de kans en de ruimte krijgen om te experimenteren om zo tot een maatschappelijk relevante en innovatieve onderzoeksagenda te komen.
Het geëngageerde wetenschapsmodel van het ISR concentreert zich in vijf pilaren, te weten: Zorg en Welzijn, Crisis en Veiligheid, Diversiteit en Inclusie, Media en Technologie en Vertrouwen en Democratie. In de onderstaande sectie lichten we uit hoe deze thema’s specifieke inzichten hebben opgeleverd in het leren begrijpen van maatschappelijke veerkracht door samenwerkingsverbanden met professionals.
Thema’s
De expertiselabs van het ISR zijn ingericht langs vier thema’s:
- Interconnectedness
- Zorg en Welzijn in een veerkrachtige samenleving
- Veerkrachtig bestuur
- Veerkrachtig door diversiteit en inclusie
Contact
Het ISR bevindt zich op de campus van de Vrije Universiteit op de Amsterdamse Zuidas. Dit gebied staat bekend als een van de meeste dynamische en snelst groeiende commerciële districten van Nederland. Ons bezoek en postadres staan hieronder vermeldt.
Institute of Societal Resilience
Faculteit Sociale Wetenschappen
Vrije Universiteit
De Boelelaan 1105
1081 HV Amsterdam
Email: isr.fsw@vu.nl
Telefoon: 020-5982285
LinkedIn: linkedin.com